Fransien van ter Beek bestuursvoorzitter NVVE
Hilda van der Burgh vertelt op onze site over de euthanasie van haar 82-jarige moeder. Die had plotseling gezegd dat zij dood wilde. In eerste instantie schrok Hilda zich een hoedje en was ze boos, maar na een aantal gesprekken begreep zij het wel. ‘Mijn moeder gaf duidelijk het hoe en waarom aan. Dat was voor mij zeer verhelderend. Mijn moeder wilde niet nog meer afhankelijk worden, nog verder aftakelen, in luiers op bed komen te liggen - het was een schrikbeeld voor haar.’
Het kwam in 2023 349 keer voor: euthanasie op basis van een stapeling van ouderdomsaandoeningen. Afgezet tegen het aantal keren dat in dat jaar euthanasie werd verleend, 9.068, is dat niet veel, nog geen 4 procent. Dat euthanasie om deze reden uitzonderlijk is, blijkt ook uit het feit dat van die 349 keer meer dan de helft (179) door Expertisecentrum Euthanasie werd verleend. In de regel komen de meer complexe euthanasieverzoeken daar terecht.
De NVVE vindt het belangrijk de mogelijkheid van euthanasie bij een stapeling van ouderdomsaandoeningen onder de aandacht te brengen, aangezien het een relatief onbekende manier is om regie te voeren op het eigen levenseinde. Dit onderwerp stond dan ook centraal tijdens de recent afgesloten Week van de Euthanasie en ook maakten wij een voorlichtingsfolder, een uitlegvideo en een digitale lezing (zie nvve.nl/stapeling). Dát euthanasie mogelijk is bij een stapeling van ouderdomsaandoeningen staat buiten kijf. In 2011 erkende artsenfederatie KNMG dat een combinatie van slechtziendheid, slechthorendheid, botontkalking, gewrichtsslijtage, evenwichtsproblemen en cognitieve achteruitgang kán leiden tot ondraaglijk en uitzichtloos lijden, ook aan het vooruitzicht dat het alleen maar minder wordt. Ondraaglijk en uitzichtloos lijden is een van de criteria voor een arts om euthanasie te mogen verlenen.
In de praktijk zien wij ook dat er nogal eens sprake is van spraakverwarring. Wij drukken onze leden altijd op het hart niet tegen hun arts te zeggen dat hun leven ‘voltooid’ is, dat zij ‘levensmoe’ zijn, of ‘geen zin meer hebben’.
De huidige euthanasiewet staat euthanasie om deze redenen immers niet toe – er moet een medische grondslag zijn.
Komt iedereen met een stapeling van ouderdomsaandoeningen in aanmerking voor euthanasie? Nee, zo simpel is het niet. Waar het om gaat is dat je jouw arts ervan kunt overtuigen dat je ondraaglijk en uitzichtloos lijdt door die ouderdomsaandoeningen. Wanneer dat zo is, is voor iedereen verschillend. Voor de een horen ouderdomsklachten er gewoon bij, voor een ander zijn ze niet te verteren. Het gaat om persoonlijk ondraaglijk lijden, afgezet tegen hoe altijd geleefd is.
De euthanasie van haar moeder opende bij Hilda haar ogen dat het écht mogelijk is regie te voeren op het levenseinde. Hilda vraagt zich af of er niet meer aan bewustwording moet worden gedaan: ‘Als er een baby wordt geboren, krijg je een kraampakket. Waarom niet ook een pakket voor het levenseinde?’
Goed idee, wel. •
Hilda van der Burgh vertelt op onze site over de euthanasie van haar 82-jarige moeder. Die had plotseling gezegd dat zij dood wilde. In eerste instantie schrok Hilda zich een hoedje en was ze boos, maar na een aantal gesprekken begreep zij het wel. ‘Mijn moeder gaf duidelijk het hoe en waarom aan. Dat was voor mij zeer verhelderend. Mijn moeder wilde niet nog meer afhankelijk worden, nog verder aftakelen, in luiers op bed komen te liggen - het was een schrikbeeld voor haar.’
Het kwam in 2023 349 keer voor: euthanasie op basis van een stapeling van ouderdomsaandoeningen. Afgezet tegen het aantal keren dat in dat jaar euthanasie werd verleend, 9.068, is dat niet veel, nog geen 4 procent. Dat euthanasie om deze reden uitzonderlijk is, blijkt ook uit het feit dat van die 349 keer meer dan de helft (179) door Expertisecentrum Euthanasie werd verleend. In de regel komen de meer complexe euthanasieverzoeken daar terecht.
De NVVE vindt het belangrijk de mogelijkheid van euthanasie bij een stapeling van ouderdomsaandoeningen onder de aandacht te brengen, aangezien het een relatief onbekende manier is om regie te voeren op het eigen levenseinde. Dit onderwerp stond dan ook centraal tijdens de recent afgesloten Week van de Euthanasie en ook maakten wij een voorlichtingsfolder, een uitlegvideo en een digitale lezing (zie nvve.nl/stapeling). Dát euthanasie mogelijk is bij een stapeling van ouderdomsaandoeningen staat buiten kijf. In 2011 erkende artsenfederatie KNMG dat een combinatie van slechtziendheid, slechthorendheid, botontkalking, gewrichtsslijtage, evenwichtsproblemen en cognitieve achteruitgang kán leiden tot ondraaglijk en uitzichtloos lijden, ook aan het vooruitzicht dat het alleen maar minder wordt. Ondraaglijk en uitzichtloos lijden is een van de criteria voor een arts om euthanasie te mogen verlenen.
In de praktijk zien wij ook dat er nogal eens sprake is van spraakverwarring. Wij drukken onze leden altijd op het hart niet tegen hun arts te zeggen dat hun leven ‘voltooid’ is, dat zij ‘levensmoe’ zijn, of ‘geen zin meer hebben’.
De huidige euthanasiewet staat euthanasie om deze redenen immers niet toe – er moet een medische grondslag zijn.
Komt iedereen met een stapeling van ouderdomsaandoeningen in aanmerking voor euthanasie? Nee, zo simpel is het niet. Waar het om gaat is dat je jouw arts ervan kunt overtuigen dat je ondraaglijk en uitzichtloos lijdt door die ouderdomsaandoeningen. Wanneer dat zo is, is voor iedereen verschillend. Voor de een horen ouderdomsklachten er gewoon bij, voor een ander zijn ze niet te verteren. Het gaat om persoonlijk ondraaglijk lijden, afgezet tegen hoe altijd geleefd is.
De euthanasie van haar moeder opende bij Hilda haar ogen dat het écht mogelijk is regie te voeren op het levenseinde. Hilda vraagt zich af of er niet meer aan bewustwording moet worden gedaan: ‘Als er een baby wordt geboren, krijg je een kraampakket. Waarom niet ook een pakket voor het levenseinde?’
Goed idee, wel.
•
Fransien van ter Beek bestuursvoorzitter NVVE