DE VRIENDEN
De Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie vertegenwoordigt zo’n 13.000 mensen die de organisatie een warm hart toedragen. Met hun bijdragen stellen de vrienden het Expertisecentrum in staat om activiteiten te ontwikkelen die niet door zorgverzekeraars worden vergoed. Het gaat daarbij om zaken als begeleiding van (huis)artsen tijdens euthanasietrajecten en nascholingen voor artsen en verpleegkundigen.
Meer informatie vindt u op: expertisecentrumeuthanasie.nl
(klik op ‘Vrienden’).
'Ik beschouw het leven als een eindige periode, die je zo verantwoord mogelijk moet zien te benutten. Daarom zie ik geen enkele belemmering om verantwoord uit het leven te stappen als het ondraaglijk wordt. De kwaliteit is voor mij belangrijker dan de duur. Al is dat natuurlijk makkelijk gezegd op mijn 88e, terugkijkend op een prettig leven met een fijn gezin en uitdagende loopbaan. Ik ben blij dat de euthanasiewet er is. Maar tussen het verzoek en de daadwerkelijke uitvoering zit nog wel een barrière. Ook al voldoe je aan alle criteria, in de praktijk is het niet voor iedereen mogelijk een lijdensweg te vermijden. Daarom vond ik de Levenseindekliniek zo’n moedig initiatief. Spontaan heb ik gedoneerd om de oprichting te steunen. Later is dat wat meer geformaliseerd en ben ik als vriend geregistreerd.’
Meer dan medisch
‘Nauwgezet volg ik de activiteiten van het Expertisecentrum. Ik vind het verstandig dat er nu consulenten worden ingezet om bij artsen eventuele drempels weg te halen voor een verantwoorde toepassing van euthanasie. Uiteindelijk hoop ik dat daar ook andere mensen voor worden opgeleid. Euthanasie bij mensen met een voltooid leven hoeft toch niet altijd een medische zaak te zijn? Bij bevallingen zonder complicaties is de aanwezigheid van een verloskundige ook voldoende. Dat zou de druk op artsen verlagen, het gesprek over de bereidheid wegnemen en de uitvoering versoepelen, denk ik.
Ook ligt er nog werk in het verschiet op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. De wens van patiënten lijkt ondergeschikt aan de mening van de behandelaar. Hetzelfde geldt voor de mensen die hun leven voltooid achten. Het stoort mij dat politici die een minderheid van het Nederlandse volk vertegenwoordigen, de ontwikkeling van een liberalere euthanasiepraktijk vertragen. Ik zou het van harte toejuichen als die impasse wordt doorbroken.’ •
'De kwaliteit is voor mij belangrijker dan de duur'
'Ik ben blij dat het thema “waardig levenseinde” zo prominent bespreekbaar wordt gemaakt'
'Dertig jaar geleden overleed mijn vader. Hij leed aan de ziekte van Parkinson en dementeerde. Zijn einde zal ik nooit vergeten, hij takelde zo af, het was niet om aan te zien. Daarna heb ik altijd gedacht: dit moet toch anders kunnen, waardiger? Ik was in de dertig, had jonge kinderen, stond midden in het leven, maar ik ben meteen lid geworden van de nvve. En zodra ik hoorde dat de – toen nog – Levenseindekliniek werd opgericht, was ik een van de eerste donateurs. De zorg die het Expertisecentrum biedt, vind ik prachtig. Ik ben blij dat het thema “waardig levenseinde” zo prominent bespreekbaar wordt gemaakt. Zelf draag ik het ook uit, waar ik ook kom. Al merk ik dat mensen dat soms best lastig vinden. Voor velen blijft de dood toch een eng onderwerp.’
Grens
‘Inmiddels ben ik achter in de zestig. Met de leeftijd ben ik alleen maar stelliger geworden in mijn opvattingen over euthanasie. Ik vind dat je je leven waardig en in eigen regie moet kunnen beëindigen als je dat wilt. Anders dan mijn vader destijds wil ik bij mijn volle verstand afscheid kunnen nemen van mijn dierbaren. Door een probleem met mijn hormoonspiegel ben ik al jaren aan het sukkelen met mijn gezondheid. Ik ben extreem stressgevoelig, wat me belemmert in mijn dagelijkse functioneren. Mijn baan als boekhouder heb ik ruim voor mijn pensioen moeten opgeven. Op zich geniet ik nog van het leven, heb leuke mensen om me heen en doe allerlei vrijwilligerswerk, maar ik heb mijn kinderen er al op voorbereid: ouder dan tachtig hoef ik niet te worden, dat is voor mij de grens. Ik zie het overal: na de tachtig stapelen de ouderdomsklachten zich op. Bij mij is dat met die vervelende hormoonklachten eigenlijk al jaren aan de gang. Ik volg de ontwikkelingen van de euthanasiewet dan ook op de voet. Gelukkig heeft de Hoge Raad zich recent uitgesproken over euthanasie bij dementie. Die verheldering geeft moed.’ •
‘Ouder dan tachtig
hoef ik niet te
worden’
'Het is voor mij zo vanzelfsprekend dat ik zelf de regie mag houden over mijn eigen leven'
'Het thema euthanasie zit min of meer in mijn DNA. Voordat de wet er was, heeft mijn moeder euthanasie gekregen. Haar huisarts wilde haar helpen. Mijn echtgenote stond als PvdA-Kamerlid, met D66 en VVD, aan de wieg van de formele regelgeving en was later coördinerend voorzitter van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE’s). Toen ik hoorde over de oprichting van de Levenseindekliniek heb ik me meteen aangemeld als donateur. Het is voor mij zo vanzelfsprekend dat ik zelf de regie mag houden over mijn eigen leven. Sinds 2015 ben ik bestuurslid van De Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie.’ (zie kader)
Zorgvuldig en zorgzaam
‘Aanvankelijk financierden de Vrienden de primaire zorg van de Levenseindekliniek. Verzekeraars, huiverig voor dit nieuwe fenomeen, wilden die niet vergoeden. Het oorspronkelijke idee was dat de euthanasiezorg in de kliniek zou plaatsvinden. Maar al snel bleek dat mensen liever op een vertrouwde plek euthanasie krijgen, dus de kliniek kwam er niet. Bovendien werd duidelijk hoe oprecht, integer, legaal en toetsbaar de euthanasiezorg werd verleend en waren de verzekeraars om. Inmiddels staat het Expertisecentrum bekend als zorgvuldig en zorgzaam specialist in de euthanasiezorg. De huidige naam dekt de lading dus veel beter. Wat de verzekeraar niet financiert, dat doen wij als Vrienden. Daarnaast houden we ons als stichting bezig met voorlichting over euthanasie binnen de grenzen van de wet, via onder andere webinars en regiobijeenkomsten.’
Regel het
‘Ik vind het een mooie ontwikkeling dat euthanasie een steeds normaler onderwerp is geworden, ook bij de partijen die aanvankelijk tegen waren. Toch denk ik dat het Expertisecentrum hard nodig blijft. Vanwege de vergrijzing, maar ook omdat voor veel huisartsen euthanasie verlenen nog iets is van ver van hun bed. Al ben ik pleitbezorger van euthanasie, ik respecteer andermans keuzes. Maar ik zeg wel altijd: regel het. Ik zie zo veel mensen om me heen die ondanks hun goede voornemens niets op papier hebben gezet en dan op een nare manier hun laatste jaren doorbrengen. Mijn huisarts weet precies wat ik wil. Die vindt: de laatste zorg is de belangrijkste, die zorg rekent hij uitdrukkelijk tot zijn taak. Dat geeft me een gerust gevoel.’ •
‘Expertisecentrum
blijft hard nodig’
naar Expertisecentrum Euthanasie
Foto's: René ten Broeke
Het is tien jaar geleden dat de NVVE de Levenseindekliniek oprichtte. Het idee was om mensen die ondraaglijk lijden in een gebouw met een huiselijke sfeer te helpen om waardig te sterven. Wat is daarvan terechtgekomen? Drie donateurs van het eerste uur blikken terug. Wat bewoog hen om bij te dragen? En hoe kijken zij aan tegen het hedendaagse Expertisecentrum Euthanasie? • Teus Lebbing
De Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie vertegenwoordigt zo’n 13.000 mensen die de organisatie een warm hart toedragen. Met hun bijdragen stellen de vrienden het Expertisecentrum in staat om activiteiten te ontwikkelen die niet door zorgverzekeraars worden vergoed. Het gaat daarbij om zaken als begeleiding van (huis)artsen tijdens euthanasietrajecten en nascholingen voor artsen en verpleegkundigen.
Meer informatie vindt u op: expertisecentrumeuthanasie.nl
(klik op ‘Vrienden’).
DE VRIENDEN
'Ik beschouw het leven als een eindige periode, die je zo verantwoord mogelijk moet zien te benutten. Daarom zie ik geen enkele belemmering om verantwoord uit het leven te stappen als het ondraaglijk wordt. De kwaliteit is voor mij belangrijker dan de duur. Al is dat natuurlijk makkelijk gezegd op mijn 88e, terugkijkend op een prettig leven met een fijn gezin en uitdagende loopbaan. Ik ben blij dat de euthanasiewet er is. Maar tussen het verzoek en de daadwerkelijke uitvoering zit nog wel een barrière. Ook al voldoe je aan alle criteria, in de praktijk is het niet voor iedereen mogelijk een lijdensweg te vermijden. Daarom vond ik de Levenseindekliniek zo’n moedig initiatief. Spontaan heb ik gedoneerd om de oprichting te steunen. Later is dat wat meer geformaliseerd en ben ik als vriend geregistreerd.’
Meer dan medisch
‘Nauwgezet volg ik de activiteiten van het Expertisecentrum. Ik vind het verstandig dat er nu consulenten worden ingezet om bij artsen eventuele drempels weg te halen voor een verantwoorde toepassing van euthanasie. Uiteindelijk hoop ik dat daar ook andere mensen voor worden opgeleid. Euthanasie bij mensen met een voltooid leven hoeft toch niet altijd een medische zaak te zijn? Bij bevallingen zonder complicaties is de aanwezigheid van een verloskundige ook voldoende. Dat zou de druk op artsen verlagen, het gesprek over de bereidheid wegnemen en de uitvoering versoepelen, denk ik.
Ook ligt er nog werk in het verschiet op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. De wens van patiënten lijkt ondergeschikt aan de mening van de behandelaar. Hetzelfde geldt voor de mensen die hun leven voltooid achten. Het stoort mij dat politici die een minderheid van het Nederlandse volk vertegenwoordigen, de ontwikkeling van een liberalere euthanasiepraktijk vertragen. Ik zou het van harte toejuichen als die impasse wordt doorbroken.’ •
'Dertig jaar geleden overleed mijn vader. Hij leed aan de ziekte van Parkinson en dementeerde. Zijn einde zal ik nooit vergeten, hij takelde zo af, het was niet om aan te zien. Daarna heb ik altijd gedacht: dit moet toch anders kunnen, waardiger? Ik was in de dertig, had jonge kinderen, stond midden in het leven, maar ik ben meteen lid geworden van de nvve. En zodra ik hoorde dat de – toen nog – Levenseindekliniek werd opgericht, was ik een van de eerste donateurs. De zorg die het Expertisecentrum biedt, vind ik prachtig. Ik ben blij dat het thema “waardig levenseinde” zo prominent bespreekbaar wordt gemaakt. Zelf draag ik het ook uit, waar ik ook kom. Al merk ik dat mensen dat soms best lastig vinden. Voor velen blijft de dood toch een eng onderwerp.’
Grens
‘Inmiddels ben ik achter in de zestig. Met de leeftijd ben ik alleen maar stelliger geworden in mijn opvattingen over euthanasie. Ik vind dat je je leven waardig en in eigen regie moet kunnen beëindigen als je dat wilt. Anders dan mijn vader destijds wil ik bij mijn volle verstand afscheid kunnen nemen van mijn dierbaren. Door een probleem met mijn hormoonspiegel ben ik al jaren aan het sukkelen met mijn gezondheid. Ik ben extreem stressgevoelig, wat me belemmert in mijn dagelijkse functioneren. Mijn baan als boekhouder heb ik ruim voor mijn pensioen moeten opgeven. Op zich geniet ik nog van het leven, heb leuke mensen om me heen en doe allerlei vrijwilligerswerk, maar ik heb mijn kinderen er al op voorbereid: ouder dan tachtig hoef ik niet te worden, dat is voor mij de grens. Ik zie het overal: na de tachtig stapelen de ouderdomsklachten zich op. Bij mij is dat met die vervelende hormoonklachten eigenlijk al jaren aan de gang. Ik volg de ontwikkelingen van de euthanasiewet dan ook op de voet. Gelukkig heeft de Hoge Raad zich recent uitgesproken over euthanasie bij dementie. Die verheldering geeft moed.’ •
‘Ouder dan tachtig
hoef ik niet te
worden’
'Het thema euthanasie zit min of meer in mijn DNA. Voordat de wet er was, heeft mijn moeder euthanasie gekregen. Haar huisarts wilde haar helpen. Mijn echtgenote stond als PvdA-Kamerlid, met D66 en VVD, aan de wieg van de formele regelgeving en was later coördinerend voorzitter van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE’s). Toen ik hoorde over de oprichting van de Levenseindekliniek heb ik me meteen aangemeld als donateur. Het is voor mij zo vanzelfsprekend dat ik zelf de regie mag houden over mijn eigen leven. Sinds 2015 ben ik bestuurslid van De Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie.’ (zie kader)
Zorgvuldig en zorgzaam
‘Aanvankelijk financierden de Vrienden de primaire zorg van de Levenseindekliniek. Verzekeraars, huiverig voor dit nieuwe fenomeen, wilden die niet vergoeden. Het oorspronkelijke idee was dat de euthanasiezorg in de kliniek zou plaatsvinden. Maar al snel bleek dat mensen liever op een vertrouwde plek euthanasie krijgen, dus de kliniek kwam er niet. Bovendien werd duidelijk hoe oprecht, integer, legaal en toetsbaar de euthanasiezorg werd verleend en waren de verzekeraars om. Inmiddels staat het Expertisecentrum bekend als zorgvuldig en zorgzaam specialist in de euthanasiezorg. De huidige naam dekt de lading dus veel beter. Wat de verzekeraar niet financiert, dat doen wij als Vrienden. Daarnaast houden we ons als stichting bezig met voorlichting over euthanasie binnen de grenzen van de wet, via onder andere webinars en regiobijeenkomsten.’
Regel het
‘Ik vind het een mooie ontwikkeling dat euthanasie een steeds normaler onderwerp is geworden, ook bij de partijen die aanvankelijk tegen waren. Toch denk ik dat het Expertisecentrum hard nodig blijft. Vanwege de vergrijzing, maar ook omdat voor veel huisartsen euthanasie verlenen nog iets is van ver van hun bed. Al ben ik pleitbezorger van euthanasie, ik respecteer andermans keuzes. Maar ik zeg wel altijd: regel het. Ik zie zo veel mensen om me heen die ondanks hun goede voornemens niets op papier hebben gezet en dan op een nare manier hun laatste jaren doorbrengen. Mijn huisarts weet precies wat ik wil. Die vindt: de laatste zorg is de belangrijkste, die zorg rekent hij uitdrukkelijk tot zijn taak. Dat geeft me een gerust gevoel.’ •
‘Expertisecentrum
blijft hard nodig’
Foto's: René ten Broeke
Het is tien jaar geleden dat de NVVE de Levenseindekliniek oprichtte. Het idee was om mensen die ondraaglijk lijden in een gebouw met een huiselijke sfeer te helpen om waardig te sterven. Wat is daarvan terechtgekomen? Drie donateurs van het eerste uur blikken terug. Wat bewoog hen om bij te dragen? En hoe kijken zij aan tegen het hedendaagse Expertisecentrum Euthanasie? • Teus Lebbing
naar Expertisecentrum Euthanasie