Fransien van ter Beek bestuursvoorzitter NVVE
De nieuwste cijfers van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) van eind maart kregen - zoals elk jaar - flink aandacht in de media; euthanasie blijft een mediageniek onderwerp. Toch waren de cijfers niet opzienbarend. Over de hele linie stegen ze iets. In absolute zin kregen 9.958 mensen in 2024 euthanasie. Dat komt neer op 5,8 procent van het totaal aantal sterfgevallen. In 2023 was dat 5,4 procent. Wat echt in het oog sprong, was de stijging van euthanasie bij lijden aan een psychische aandoening. In absolute getallen: van 138 naar 219. Het EO-radioprogramma Dit is de dag (Radio 1) was er als de kippen bij om dit aan te duiden als een stijging met 58 procent én om hoogleraar ethiek van de gezondheidszorg Theo Boer en mij uit te nodigen voor een radiodebatje. Euthanasie bij psychisch lijden flink toegenomen. Wat is er aan de hand?, luidde de aankondiging van het programma.
Je moet altijd voorzichtig zijn met percentages als het om relatief kleine absolute getallen gaat. Een stijging van één naar twee is immers een stijging met 100 procent. Als we euthanasie vanwege psychisch lijden uitdrukken als percentage van het totáál aantal euthanasiemeldingen, dan komt er een heel ander beeld naar voren, namelijk een stijging met 0,7 procent ten opzichte van 2023: van 1,5 procent naar 2,2 procent. Dat klinkt nogal anders dan een stijging van 58 procent, niet?
Belangrijker is het om er de nadruk op te leggen dat artsen langzaam maar zeker meer de ruimte nemen die de euthanasiewet biedt en dat euthanasie in toenemende mate wordt geaccepteerd. In de overgrote meerderheid van de meldingen van euthanasie bij de RTE (86,29 procent) was er nog altijd sprake van ernstige lichamelijke ziektes. De ontwikkeling zit erin dat euthanasie vaker wordt verleend bij dementie (van 336 gevallen in 2023 naar 427 in 2024), stapeling van ouderdomsaandoeningen (van 349 naar 397) en dus bij psychische aandoeningen. Ook duo-euthanasie (in 2023 33 keer, in 2024 54 keer) werd vaker gemeld, ongetwijfeld als gevolg van het overlijden van het echtpaar Van Agt in februari 2023. In de beginjaren van de euthanasiewet ging het bijna altijd om terminale ziektes.
Betekent dit nu dat de NVVE een Rupsje Nooitgenoeg is, zoals Theo Boer mij voor de voeten wierp tijdens de radio-uitzending? Waar het de NVVE om gaat is dat er keuzevrijheid van sterven is. Mensen die vrijwillig en weloverwogen tot de slotsom komen niet meer te willen leven, moeten hulp kunnen krijgen. In dat opzicht streven wij een optimale benutting na van de mogelijkheden die de euthanasiewet biedt. Ook vinden wij dat er daadwerkelijke keuzevrijheid moet zijn, dus verruiming van de mogelijkheden. Regie over het eigen levenseinde is nog altijd niet vanzelfsprekend, horen wij dagelijks van onze leden. De beschermwaardigheid van het leven impliceert niet een plicht tot leven.
Als dat betekent dat de NVVE een Rupsje Nooitgenoeg is: prima. •
De nieuwste cijfers van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) van eind maart kregen - zoals elk jaar - flink aandacht in de media; euthanasie blijft een mediageniek onderwerp. Toch waren de cijfers niet opzienbarend. Over de hele linie stegen ze iets. In absolute zin kregen 9.958 mensen in 2024 euthanasie. Dat komt neer op 5,8 procent van het totaal aantal sterfgevallen. In 2023 was dat 5,4 procent. Wat echt in het oog sprong, was de stijging van euthanasie bij lijden aan een psychische aandoening. In absolute getallen: van 138 naar 219. Het EO-radioprogramma Dit is de dag (Radio 1) was er als de kippen bij om dit aan te duiden als een stijging met 58 procent én om hoogleraar ethiek van de gezondheidszorg Theo Boer en mij uit te nodigen voor een radiodebatje. Euthanasie bij psychisch lijden flink toegenomen. Wat is er aan de hand?, luidde de aankondiging van het programma.
Je moet altijd voorzichtig zijn met percentages als het om relatief kleine absolute getallen gaat. Een stijging van één naar twee is immers een stijging met 100 procent. Als we euthanasie vanwege psychisch lijden uitdrukken als percentage van het totáál aantal euthanasiemeldingen, dan komt er een heel ander beeld naar voren, namelijk een stijging met 0,7 procent ten opzichte van 2023: van 1,5 procent naar 2,2 procent. Dat klinkt nogal anders dan een stijging van 58 procent, niet?
Belangrijker is het om er de nadruk op te leggen dat artsen langzaam maar zeker meer de ruimte nemen die de euthanasiewet biedt en dat euthanasie in toenemende mate wordt geaccepteerd. In de overgrote meerderheid van de meldingen van euthanasie bij de RTE (86,29 procent) was er nog altijd sprake van ernstige lichamelijke ziektes. De ontwikkeling zit erin dat euthanasie vaker wordt verleend bij dementie (van 336 gevallen in 2023 naar 427 in 2024), stapeling van ouderdomsaandoeningen (van 349 naar 397) en dus bij psychische aandoeningen. Ook duo-euthanasie (in 2023 33 keer, in 2024 54 keer) werd vaker gemeld, ongetwijfeld als gevolg van het overlijden van het echtpaar Van Agt in februari 2023. In de beginjaren van de euthanasiewet ging het bijna altijd om terminale ziektes.
Betekent dit nu dat de NVVE een Rupsje Nooitgenoeg is, zoals Theo Boer mij voor de voeten wierp tijdens de radio-uitzending? Waar het de NVVE om gaat is dat er keuzevrijheid van sterven is. Mensen die vrijwillig en weloverwogen tot de slotsom komen niet meer te willen leven, moeten hulp kunnen krijgen. In dat opzicht streven wij een optimale benutting na van de mogelijkheden die de euthanasiewet biedt. Ook vinden wij dat er daadwerkelijke keuzevrijheid moet zijn, dus verruiming van de mogelijkheden. Regie over het eigen levenseinde is nog altijd niet vanzelfsprekend, horen wij dagelijks van onze leden. De beschermwaardigheid van het leven impliceert niet een plicht tot leven.
Als dat betekent dat de NVVE een Rupsje Nooitgenoeg is: prima. •
Fransien van ter Beek bestuursvoorzitter NVVE